Het duidelijk zichtbare label 'planetproof' op de (plastic...) verpakking dempt mijn schuldgevoel een beetje.
Kleine lettertjes
Maar thuisgekomen blijk
ik de kleine lettertjes gemist te hebben. Die melden niet alleen 'Planetproof',
maar ook 'on the way to'. Mooi in een
kwart cirkel om 'Planetproof' gestrengeld. Wat dus net zoveel betekent als 'nog niet Planetproof'.
Maar dat klinkt marketingtechnisch een stuk minder, zelfs als je het in kleine
letters zou blijven neerzetten.
Kortom: ik voelde me belazerd.
Dat belazerd-gevoel gaat misschien één voordeel opleveren: een boost voor deze lang verwaarloosde Blog. Het vormt ook een prikkel om me een klein beetje verder te verdiepen in de wondere wereld van labels, certificaten en keurmerken.
Labels...dat stuk supermarktkaas van me staat er aardig vol mee. Van 'beschermde geografische aanduiding',
vanwege de naam Gouda, tot aan een vriendelijke koe, die me meedeelt dat de
kaas gemaakt is van weidemelk. En uiteraard mag ook de V van vegetarisch niet
ontbreken.
De houdbaarheidsdatum is minder prominent in beeld, maar dat is een andere
verhaal.
Door dus naar de wereld achter 'On the way to Planetproof'.
Van 'Milieukeur' tot 'Planetproof' (...on the way to)
Tot 2017 heette dit keurmerk
'Milieukeur'. Saaie naam, dan swingt 'On the way to Planetproof' een stuk meer,
ook al is het de zoveelste verengelsing in ons taalgebruik. Dat geldt trouwens ook
voor 'swingt', realiseer ik me, maar laten we het hier verder niet over hebben.
Maar waarom de keuze voor on the way to als
naam van het keurmerk, waarom niet gewoon 'Planetproof'? Op de website, die heet trouwens planetproof.eu,
dus met weglating van on the way to, kan
ik het antwoord niet vinden.
Maar op dekortsteweg.nl,
een van de intussen talloze webstekken die zich profileren op duurzame
landbouw, wordt de vraag voorgelegd aan Wim Uljee, woordvoerder van On the way
to Planetproof.
Kritiek uit onverwachte (?) hoek
Er is overigens wel
degelijk kritiek op het keurmerk, maar die lijkt tot mijn verrassing vooral te
komen uit de hoek van het bedrijfsleven: agrarische producenten en
detailhandel. Deels komt dat door de hoge (steeds strengere) eisen die gesteld
worden voor je het keurmerk mag dragen, deels door discussies over de gehanteerde
normen, deels ook omdat de vergoeding, die een producent voor het dragen van
een keurmerk ontvangt van zijn afnemers, niet altijd onomstreden is, lees: te
laag wordt gevonden.
Maar een organisatie als
Greenpeace staat (kritisch-)positief tegenover dit keurmerk.
En maakt daarom in
2020 verontrust melding van het bommetje dat supermarkten onder het keurmerk
leggen.
Nog een citaatje, ditkeer afkomstig van Greenpeace: "Het
slechte nieuws is dat supermarkten en telers lijnrecht tegenover elkaar blijken
te staan als het gaat over compensatie van de extra kosten die telers maken
voor Planet-Proof certificering. Hoewel de meeste supermarkten zeggen telers te
compenseren voor de extra kosten die ze maken voor PlanetProof-producten, geven
telers in onze enquête aan onvoldoende of geen vergoeding te krijgen. Geen
wonder dat het draagvlak voor PlanetProof de afgelopen maanden zichtbaar is gedaald. Daarmee
zetten supermarkten de toekomst van PlanetProof op het spel."
Greenpeace typeert de supermarkten als zwakste schakel in de duurzame teelt. Albert Heijn fungeert als hekkensluiter, kennelijk omdat ze niet meedoen met On the way to planetproof.
Let wel: ze zeggen dit in
2020 en met een vraagteken achter de titel van het stuk.
Of en in welke mate de zaken in de voorbije drie jaar zijn opgelost, heb ik zo gauw niet
kunnen achterhalen. Laten we het hopen. In ieder geval lijkt het keurmerk in
2023 'alive and kicking', pardon: springlevend.
Toch klinkt soms ook kritiek uit andere richting, bijvoorbeeld over het gebruik
van bestrijdingsmiddelen door On the way to
Planetproof-gecertificeerde producenten. The Pesticide ActionNetwork is zelfs uitermate scherp: "Dit
keurmerk onderscheidt zich niet van gangbare teelt zoals blijkt uit onderzoek
bij aardbeien en appels van PAN-NL."
Opvallend is dat PAN-NL
Albert Heijn niet als hekkensluiter, maar eerder als koploper typeert.
Vind je het gek dat de doorsnee consument al snel op het verkeerde been gezet
wordt...daar heb je echt geen fakenews
(nepnieuws dus) voor nodig?
Keurmerkengevecht
Al met al overheerst een positief oordeel over 'On the way to planetproof', en typeert Milieu
Centraal - een ook door mij gerespecteerde instelling - het als een van de twaalf topkeurmerken voor eten en
drinken. Het artikel waarin dit staat is ongedateerd (attentie,
webmasters!), maar de lijst is niet ouder dan 2022, zo blijkt uit de tekst.
Wel lijkt er zo nu en dan sprake van een echt keurmerkengevecht: wie is de beste? Albert Heijn kiest eigenzinnig voor ‘Beter voor Natuur & Boer'. Verder moet 'On the way to planetproof' ook opboksen tegen het label 'biologisch'. Dusdanig dat de website uitgebreid ingaat op de verschillen.
Als consument verdwaal je al gauw in dat keurmerken- en certificatengeweld. Milieu Centraal signaleert er zo'n 140, alleen al voor voeding.
En dat kán op een zeker moment leiden tot 'keurmerkenmoeheid', het bekende 'het zal wel'- gevoel. Als dat al niet het geval is...
Googelen op het woord levert precies een magere twee resultaten op, beide van dezelfde oorsprong: twee artikelen van een foodlog uit 2015 respectievelijk 2016. Lang geleden dus dat dit een issue had kunnen zijn, maar toch...
Wat duidelijk wordt na dit kleine beetje speuren is hoe complex, lastig en weerbarstig het is een goed en betrouwbaar keurmerk op de rit te zetten. En hoe ingewikkeld het is om door de bomen het bos te blijven zien.
Tot slot nog dit...
Toch blijft het gevoel van sneaky handelen me puzzelen. Vooral omdat de
woorden 'on the way to' zo bewust low profile (onopvallend) lijken te worden gehouden.
Moet je
de overtuiging op de goede weg te zijn niet gewoon ook durven uit te dragen, om
niet te zeggen: benadrukken, in plaats van het aan de rand van je logo weg te
stoppen?
Daarom: we zijn 'on the way to Planetproof',
en dus goed bezig! Ideetje?
